Romaría do Avelán

 

Na igrexa parroquial de San Xoán de Laíño conservanse dúas imaxes da Santa Cruz, unha de pedra na fornela da fachada sobre a porta grande xunto ao campanario, e outra de madeira polícroma no interior. Esta igrexa foi construída a mediados do século XVIII tralo nacemento da parroquia logo da división da de San Xián de Laíño en 1752.

A Santa Cruz é, xunto coa Nosa Señora do Carmen, a devoción máis antigas da que se ten coñecemento na parroquia, xa que hai constancia de que no ano 1825 se produciu a curación milagrosa dun neno da aldea de Bexo por intercesión da Santa, o cal se recorda nunha táboa na igrexa parroquial. Ademais o día 3 de maio de cada ano celébrase na parroquia Inventio (descubrimento) da Santa Cruz por Sta. Helena no século IV.

Con esta celebración de fondo e coa case certeza de que a imaxe pétrea da Santa Cruz estivo situada antigamente, poida que ata a construcción da sé parroquial, na Cruz do Avelán dende o ano 1991 a Asociación de Veciños de San Xoán de Laíño, fundada ese ano, comezou a organizar de forma case ininterrumpida, a Romaría do Avelán xunto ao cruceiro do Avelán na honra desta Santa, levando en procesión unha imaxe dela adornada con flores dende a parroquial ata o Avelán.

Nun primeiro momento esta imaxe da Santa era a sita no fachada da igrexa, pero dende despois a Asociación de Veciños fixo unha reproducción para esta celebración dada a dificultade para mover a imaxe. Nos primeiros anos tamén acompañaban a esta imaxe a de outros santos venerados na parroquia.

A data de celebración da romaría variou diversas veces por causas climatolóxicas (choiva), ata asentarse no primeiro fin de semana do mes de xuño. Na actualidade a Romaría do Avelán é unhas das máis importantes a nivel comarcal.